Sanatçılar: Caner Aslan ve Dineo Seshee Bopape
Küratör:Övül Durmuşoğlu
7 Nisan - 8 Mayıs 2010
Açılış: 7 Nisan, 18:30
Sesim Silahımdır/My Voice, My Weapon of Choice adını kült disko kraliçesi Grace Jones’un ‘This is’ şarkısından
alıyor. Jones geçen yıl, bu şarkıyı da
içeren, en son albümü Hurricane’in turnesindeydi. Grace Jones bu satırı
zikrettiği anda sevenleri ne demek
istediğini kalben anlar. Kendi oluşunu her
zaman gururla taşıyan aktris/manken/şarkıcı bu haliyle pek çok insana ilham
verdi.
‘Weapon of Choice’ yani ‘Tercih
silahı’ teriminin doğrudan anlamı imza silahı; yani kendisini kullanan
karakteri meşhur eden
silah. Sadece kahramanlar tarafından kullanılabilen bu silahlar ya yalnız onlar
için tasarlanmıştır ya da zaten sihir taşır. He-Man’in güç kılıcı gibi kendini
taşıyan kahramanları güçlendirir ve dönüştürür. Bu terim yalnızca yoğun taktik
savaşı gerektiren bilgisayar oyunlarını değil klibinde Christopher Walken’in
oynadığı meşhur Fat Boy Slim şarkısını da çağrıştırıyor. Kimilerine hatırlattığı Subcommandante
Marcos’un ‘Sözümüz Silahımızdır’. Seksenli yıllarda büyüyen çocuklar için ise
‘tercih silahı’ hükümetlerin aldığı muhafazakar önlemlere karşı çıkan o sesi
getiriyor. Terim Türkçeye birebir çevrilebilir cinsten değil. Ülkenin geçmiş muhayyilesi bugünün dilinde
yaşamıyor, bu da dili kesinlikten mahrum bırakıyor. Dilin hali tarihin bölünmüş
doğasıyla da bağlantılı. Bu terim doğrudan çevrildiğinde, uzun yıllardır
kurtulmaya çalıştığımız askeri aksanı geri getiriyor.
Dineo Seshee
Bopape (Polokwane, 1981) ve Caner Aslan’ı (Malatya, 1981) bir araya
getiren serginin çerçevesinde bu terim seçmenin gücüne, yani gündelik
nesnelerin seçilerek nasıl yüksek sesli yüzleşme nesnelerine dönüşebileceğine
vurgu yapıyor. Güncel sanatın kalabalık
köpük dünyasında tekil sesleri belirginleştirmek sanatçıların temel
silahlarından biri. Sesim silahımdır/ My
Voice, My Weapon of Choice’ u gerçekleştiren iki sanatçı da gündelik olanla
ve işlevleriyle ilginç bir ilişki kuruyor. Kendilerine has hikaye
anlatımlarında bu nesnelere rol biçtikleri zaman, nesneler bir yandan
gereksizleşirken bir yandan da yeni senaryolar yaratabilecek şekilde neredeyse
büyüsel bir güç kazanıyorlar. Boris Groys’un ‘eşit estetik haklar’a sahip
olduğunu soylediği herkesin ulaşabileceği imgelerden o seçimleri yaparak,
izleyicilerini dünyayla başka türlü bir ilişki kurabilmeleri icin çeşitli
kişisel ve toplumsal çağrışımlara açıyorlar. Bu yeni mantığı açıklamaya çalışan
Groys “Bu imgelerin sonuçlanan sanat üretimine etkilerinin kaynağı özel
olmalarında değil, tam tersine potansiyel olarak sonsuz çeşit imgenin varlığına örnek olarak işlev görmelerinde
yatıyor,” diyor. Bopape hiçbir şeye aldırış etmez görünen çok katmanlı oyun
alanlarında daha kişisel olanın katmanlarını ararken, Aslan da geçmiş ve
gelecek için şimdide bir arkeoloji teklif ederek yerlerinden oynamış hatıralara dönük farklı görme biçimleriyle
oynuyor.
Bopape ‘Ben
kendi yolumla hatırlamayı severim,’ dediğinde, insanları olası hatıralardan
oluşan kozmozun tadını çıkarmaları için
davet ediyor aslında. Galeri mekanında bu kozmozu yaratmak için kullandığı
malzemeler arasında plastik yer döşemeleri, disko topları, yapay bitkiler,
kullanılmayan lambalar, parçalanmış kumaşlar, kırılmış şemsiyeler de yer
alıyor. Bopape bu tarz beklenmeyen malzemelerden, çizimlerden, performanstan,
görsel/sesli kolajlardan ve videolardan yararlanarak açık uçlu yerleştirmeler yaratıyor.
Bu yerleştirmeler kendi hayatından ve başka olası hayatlardan gelen sözlerin ve
hatırlamaların başka bir formda yeniden eyleme dönüştüğü
sahneler. Sanatçı kurallar üzerine kurulu bir üretim gramerinin
sınırları içinde kalmayı sevmiyor. Kendini özne yaptığı dil birebir gündelik
deneyimden kaynaklanıyor ve her seferinde kendini başka bir şekilde üretiyor.
Bopape’nin hayal edilen ve gerçek mekanların birbirinin içine geçtiği
anlatıları öbür insanları içermiyor belki ama imgelemimizi onların çağrışımlarıyla
ateşliyor.
Geleceğe Dönüş film serisinde fotoğrafların ve dökümanların ayrı bir önemi vardır
çünkü kahramanların seyahatleri sırasında yarattıkları değişimi sahnelerler. Gelecek değişirken, geleceği temsil eden fotoğraflar da aynı şekilde değişir.
Benzer bir durum Stalinist zamanlarda da gerçekleşir. Yüksek bir yönetici
partiyle anlaşmazlık yaşadığı anda sadece fiziksel olarak değil, imgesel olarak
da silinir. Gerçeklik, inşa edilmiş
gelecek projeksiyonuna uymadığında, geçmiş foto dokümanlara müdahale edilerek
yeniden yazılır. Bu bellek performansları Caner Aslan’ın Kasa Galeri için
gerçekleştirdiği yerleştirmelere ilham kaynağı oluyor. Kullanılmayan
meteoroloji gereçleri ya da evli çiftler tarafından rezerve edilmiş boş mezar
taşlarını içeren bu arkeolojik sahne izleyicisini kendi kendisinin dedektifi
olmaya, kendi ipuçlarını aramaya, kendi hikayelerini kurmaya davet ediyor. Aynı
zamanda da gelecekle ilgili farklı
senaryoların spekülasyonlarını yapan durumlar, nesneler, çevreler arşivi olarak
işliyor.
Kasa Galeri’nin
üç odalı mekanı birçok anlatı katmanını bir araya getirecek. Bopape’nin son
odada gerçekleşecek olası hatıratlar uzamı ve Aslan’ın izleyiciyi karşılayacak
potansiyel gelecek senaryoları arşivi arasındaki geçiş odası sanatçıların birbirinin
tercih silahlarını analiz edecekleri bir karşılaşma mekanına dönüşecek.
Sanatçılar birbirleriyle imgeleri bir araya gelebilecekleri bir ortam yaratma
anlamında neredeyse diyalektik bir ilişki kuruyor. Silme ve yeniden yazmaya
ilişkin kavramsal bir yapı kurma çabasıyla çağrışımların önünü açan oyuncu
manerizm, birbirini açık bir dil formatı içinde karşılayacak.
Grace Jones
şarkısını “İşte hayat bu” diyerek bitiriyor. Hayatımızı seçtiğimiz silahlarla
kuruyoruz. Sesim silahımdır/My voice, my
weapon of choice sergisi hatıraları ve gelecekleri anlatan tekil sesleri
var eden
sanatsal içgüdü ve metodolojilere dair küçük
çaplı bir durum çalışması öneriyor. Bopape’nin ve Aslan’ın diyalog içindeki
taze işleri zamanımız hakkında farklı düşünme potansiyellerine ilişkin birleşik
bir ufuğa işaret ederken yerel bağlam dahilinde de rahatsız olduğumuz
aksanların yerine yenilerini oluşturabileceğimizi söylüyor.
