VACD MA öğrencimiz Serkan Taycan Venedik Bienali'nde

7 Haziran-23 Kasım 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilecek Venedik Bienali 14. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nde bu yıl ilk kez yer alacak Türkiye Pavyonu’nda küratör Murat Tabanlıoğlu ve proje koordinatörü Pelin Derviş’in sergi ekibiyle beraber hazırladığı Places of Memory (Hafıza Mekanları) başlıklı proje yer alacak.

Places of Memory (Hafıza Mekanları), Venedik Bienali’nin iki ana sergi alanından biri olan Arsenale’de tahsis edilen 20 yıllık kalıcı mekandaki ilk proje olacak. 

Türkiye Pavyonu, İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın koordinasyonunda, Schüco Türkiye ve VitrA’nın eş sponsorluğunda, TC Dışişleri Bakanlığı ile TC Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde ve TC Başbakanlık Tanıtma Fonu Kurulu’nun desteğiyle gerçekleştirilecek.

Venedik Bienali 14. Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu’nda yer alacak projenin detayları, 10 Mart Pazartesi akşamı İKSV binasındaki Salon’da yapılan basın toplantısıyla açıklandı. Basın toplantısında küratör Murat Tabanlıoğlu, proje koordinatörü Pelin Derviş ve sergi ekibinde yer alan Ali Taptık, Alper Derinboğaz, Candaş Şişman, Metehan Özcan ve Serkan Taycan proje ile ilgili detaylı bilgi verdi.

Toplantıda ayrıca, İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, Schüco Türkiye Reklam Müdürü Zeynep İnsel Muratoğlu ve VitrA adına Eczacıbaşı Yapı Ürünleri Grubu Başkanı Atalay Gümrah da birer konuşma yaptı.

Toplantının açılış konuşmasını yapan İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, “İKSV, ülkemizin kültür ve sanat birikimini uluslararası alana taşımak amacıyla 2004 yılından bu yana yurtdışında projeler gerçekleştiriyor. Bu kapsamda 2007’den itibaren günümüzün en köklü güncel sanat ve mimarlık etkinliklerinden Venedik Bienali’nin Uluslararası Sanat Sergisi’nde Türkiye Pavyonu’nun organizasyonunu üstlendik. Türkiye bu yıla kadar Venedik Bienali’nde geçici mekanlarda yer alıyordu. İKSV olarak yaptığımız girişimler ve 21 destekçinin de katkılarıyla, ülkemiz bu yıldan başlayarak 20 yıl boyunca bienalde kalıcı bir mekana sahip olacak. Bu sayede, Türkiye’nin ulusal pavyonu ile Venedik Bienali Uluslararası Sanat Sergisi’nin yanı sıra, Uluslararası Mimarlık Sergisi’ne de katılacak olmasından mutluluk duyuyoruz” dedi.

Schüco Türkiye adına konuşan Reklam Müdürü Zeynep İnsel Muratoğlu, “Ana teması ‘mimarinin temel parçacıkları’ olarak tanımlanan Venedik Bienali 14. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nde, sunduğu sistemler ile mimarideki bu parçacıklar arasında olan markamızın küçük de olsa bir katkısı olmasından büyük gurur duyuyoruz” dedi.

VitrA adına konuşma yapan Eczacıbaşı Yapı Ürünleri Grubu Başkanı Atalay Gümrah ise “Zengin bir tarihi doku üzerinde yer alan Türkiye için, mimarlık ve kent planlamasının çok önemli olduğuna inanıyoruz. VitrA markamızla, iyi mimarlık uygulamalarında çözüm ortağı olmanın yanı sıra, mimarlığı odağına alan işlere destek veriyor ya da kendi projelerimizi geliştiriyoruz. Aynı yaklaşımla, Türkiye Pavyonu’nun eş sponsorları arasında yer almaktan gurur duyuyoruz” dedi.

Konuşmaların ardından küratör Murat Tabanlıoğlu, Türkiye Pavyonu’nda yer alacak Places of Memory (Hafıza Mekanları) projesini anlattı.  Bienalin ana temasını bireysel algı ve deneyimler üzerinden ele alacak projenin çıkış noktasını küratörün hayatının farklı evrelerinde eşik niteliği taşıyan İstanbul’daki üç bölge oluşturuyor. Proje, Taksim-Salıpazarı, Bâb-ı Âli ve Büyükdere Caddesi gibi kent mekanlarından hareketle mekan kavramının kendisine odaklanarak ekipteki her bireyin öznel bakışını ortaya koymasına olanak veren bir temel üzerinde yapılanacak.

Türkiye Pavyonu’nda yer alacak projeye, gerekli desteği ve danışmanlığı sağlamak amacıyla İKSV tarafından bir Bilim Kurulu da oluşturuldu. Bilim Kurulu üyeleri; İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arzu Erdem, İstanbul Şehir Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Şehir Araştırmaları Merkezi Direktörü Prof. Dr. Murat Güvenç, Ağa Han Mimarlık Ödülü önceki Genel Sekreteri ve Dünya Mimarlık Topluluğu Başkanı Prof. Dr. Suha Özkan ve Mardin Artuklu Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Uğur Tanyeli de basın toplantısına katıldılar.

Places of Memory (Hafıza Mekanları)

—Murat Tabanlıoğlu

Places of Memory (Hafıza Mekanları) Türkiye’deki modern mimarlığı bir tarihçi bakışıyla ortaya çıkarmak, eksiksiz bir katalog sunmak ya da sadece ona özgü yerellikleri yakalamaya çalışmak yerine bienalin ana temasını bireysel algı ve deneyimler üzerinden ele almayı deniyor.

İstanbul’daki üç bölge projenin çıkış noktasını oluşturuyor. Bölgelerin biri doğduğum, büyüdüğüm yer olan Taksim’i içine alıyor. Parçalı müdahalelerle şekli sürekli değiştirilen önemli bir meydan aynı zamanda burası. Meydanın dar ucunda Türkiye’deki modern mimarlığın sembollerinden biri duruyor: Atatürk Kültür Merkezi (AKM). Babam, AKM’nin mimarı Hayati Tabanlıoğlu. Yıllar sonra Tabanlıoğlu Mimarlık olarak AKM’nin yenileme projesini yaptık. Bu ilk bölge geniş bir alana yayılıyor. Meydandan kıyıya iniyor, Türkiye’deki 20. yüzyıl mimarlığının önemli temsilcilerinden Sedad Hakkı Eldem’in tasarladığı antrepoların (1960) yanından geçerek Salıpazarı’na doğru uzanıyoruz. İstanbul’un pek çok yeri gibi bu bölge de değişim geçirmekte. Galataport projesi (bölge için bir mastır planı önerisi, 2001) ve işlevini antrepodan müzeye çevirdiğimiz İstanbul Modern (2004) bu değişimin tetikleyicisi niteliğinde işlerdi. Diğer bölge gençlik yıllarımın geçtiği Bâb-ı Âli. Yani Sirkeci’den başlayarak uzayan Cağaloğlu yokuşunun iki yanında Türkiye’nin tüm önemli gazetelerinin merkezlerini ve basımevlerini bulunduran bölge. İstanbul Erkek Lisesi’nde okudum. Her gün bu dünyanın içinden geçip gidiyordum. Gazetelerin ayrılmasıyla bölge bu özelliğini yitirdi. Buradan ayrılan gruplardan birinin yeni binası, babamla ortak olarak yaptığımız ilk proje olacaktı. Bir diğer bölge şehrin görece yeni gelişen Büyükdere Caddesi ve etrafı. Bir zamanlar tarlaların, sonra hafif sanayinin yer aldığı bu bölgedeki küçük ölçekli yapılar şimdi, özellikle kentin ana ulaşım arterlerini birbirine bağlayan Levent-Maslak hattı üzerinde yükselen gökdelenlerle yan yana yaşıyor.

Hayatımın farklı evrelerinde eşik niteliği taşıyan bu kent mekanlarını, bir anlamda hafızamı masaya yatırmak serginin kavramsal yapısını belirleme yönünde atılan ilk adımdı. Sergi ise bu kent mekanlarından hareketle mekan kavramının kendisine odaklanarak ekipteki her bireyin öznel bakışını ortaya koymasına olanak veren bir temel üzerinde yapılanıyor; farklı ölçeklerin içinde barındırdığı farklı kavrayışlar ve ifade biçimleri üzerinden birbiriyle ilişkileniyor.

Bu çalışma sonunda ortaya çıkacak hikayenin (ya da hikayelerin) ne olduğunu baştan yazmadık. Sonucu birlikte göreceğiz. Bu, bizi sürekli gergin tutan, ama aynı zamanda potansiyeller barındıran bilinçli bir karar.

Türkiye Pavyonu Atölye Çalışmaları

Venedik Bienali 14. Uluslararası Mimarlık Sergisi sırasında katılımcı ülkelerle birlikte bir de panel dizisi düzenlenecek. Türkiye de geniş ve uluslararası katılımlı bir öğrenci atölyesiyle bu diziye katılmayı hedefliyor. Murat Tabanlıoğlu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimari Tasarım Yüksek Lisans Programı bünyesinde yürüttüğü stüdyosuna 2014 bahar döneminde devam eden öğrencileriyle birlikte bu programa yönelik bir hazırlık yapıyor. Çalışmaların Venedik’te bienal esnasında sergileneceği, tartışılacağı atölye programına Politecnico di Milano’dan bir grup öğrenci ile Türkiye’deki çeşitli mimarlık fakültelerinden öğrencilerin de katılması planlanıyor.

Places of Memory Kitabı

Projeye eşlik etmek üzere bir kitap da hazırlanıyor. Kitapta, 2010 yılında Venedik Bienali
12. Uluslararası Mimarlık Sergisi İtalyan Pavyonu’nun küratörü Luca Molinari’nin,
Murat Tabanlıoğlu, Pelin Derviş, Ali Taptık, Alper Derinboğaz, Candaş Şişman, Metehan Özcan ve Serkan Taycan ile yapacağı röportajlar yer alacak. Kitabın tasarımını serginin iletişim malzemelerini de tasarlayan Aslı Altay (Future Anecdotes Istanbul) üstleniyor. Türkçe-İngilizce olarak basılacak kitap, Venedik Bienali açılışı sırasında yayımlanacak ve sonrasında kitapçılarda satışa sunulacak.

Venedik Bienali 14. Uluslararası Mimarlık Sergisi

Venedik Bienali 14. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nde, Rem Koolhaas küratörlüğünde gerçekleştirilecek “Fundamentals” başlıklı ana serginin yanı sıra ülke pavyonları da yer alacak. Rem Koolhaas bu yıl bienalin tek bir tema üzerinde şekillenmesi amacıyla, katılımcı ülkelere de “Absorbing Modernity: 1914-2014” başlığından yola çıkmalarını, böylece her pavyonun, ortak bir konuya kendi belirleyecekleri özgün bir yaklaşım ve durum içinden bakmalarını önerdi.

Biyografiler

Murat Tabanlıoğlu

Murat Tabanlıoğlu Viyana Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü'nden mezun oldu. Viyana'da önemli mimarlarla kazandığı deneyimle Türkiye dönerek 1990 yılında babası Dr. Hayati Tabanlıoğlu ile birlikte Tabanlıoğlu Mimarlık'ı kurdu ve içinde Milliyet gazetesinin de yer aldığı Doğan Medya Center’ı projelendirdi. 1995 yılında Melkan Gürsel Tabanlıoğlu firmaya ortak olarak katıldı. İstanbul Bilgi Üniversitesi başta olmak üzere çeşitli üniversitelerde  mimari stüdyo dersi yürüten Murat Tabanlıoğlu yurtiçi ve yurtdışında konferanslar veriyor. 2013 Ağa Han Mimarlık Ödülleri Master Jüri üyesi olan Murat Tabanlıoğlu,  AIA ve WAF gibi uluslararası yarışmalarda ve ulusal değerlendirmelerde jüri üyeliği yapıyor. Ayrıca, RIBA – İmtiyazlı üyesi ve AIA Uluslararası üyeliği bulunuyor. 

2000 yılından itibaren İstanbul’da Kanyon, Sapphire, Levent Loft, İstanbul Modern, Zorlu Center ve Zorlu Ofis; Ankara’da Doğan Printing Center ve Doğan Medya Center; yurtdışında ise Expo 2000 Hannover Türkiye Pavyonu, Libya’da Tripoli Kongre Merkezi, Malabo-Ekvator Ginesi’de Sipopo Kongre Merkezi, Kazakistan’ta Astana Stadyum ve Dubai’de Al-Fattan Crystal Towers; son zamanlarda ise Esas Aeropark, Konya Selçuklu Kongre ve Kültür Merkezi, AKM’nin renovasyon projeleriyle bilinen Tabanlıoğlu Mimarlık ulusal ve uluslararası birçok ödüle layık bulundu. 2010 yılında Melkan Gürsel Tabanlıoğlu ile birlikte Middle East Architect Award’a ve 2013 yılında Big Project ME “Yılın Mimarı” ödülüne layık görülen Murat Tabanlıoğlu’nun son yıllarda aldığı ödüllerden bazıları 2010’da Tripoli Kongre Merkezi ve 2011’de Astana Arena projeleri ile International Property Awards En iyi Kamu Yapısı dalında Uluslararası Mimarlık Ödülleri; 2011’de Loft Bahçe ve 2013 yılında Bodrum Uluslararası Havalimanı projeleriyle, RIBA (Britanyalı Mimarlar Kraliyet Enstitüsü) üyesi mimarlar tarafından gerçekleştirilmiş projelerinin mükemmelliğini değerlendiren RIBA International Awards ödülü; Bodrum Uluslararası Havalimanı ile WAF 2012 Ulaşım Kategorisi Ödülü, Astana Medya Merkezi ile 2012 Cityscape Ödülü, Marmara Forum ile 2012 ICSC Ödülü oldu. 2013 Mipim – Architectural Review Geleceğin Yapıları ödüllerinde Yenikapı Transfer Merkezi ve Arkeopark projesi En İyi Büyük Ölçekli Kent Yapısı seçildi. Selçuk Ecza projesiyle 2013 WAF Ofis binası ödülünü aldı. 2020 Olimpiyat stadının tasarımı için 2012 yılında düzenlenen Japonya Ulusal Stadyumu Yarışması’nda Tabanlıoğlu projesi on bir finalist arasında yer aldı.

Pelin Derviş

1967 yılında Ankara’da doğan Pelin Derviş, İTÜ Mimarlık Bölümü’nden mezun oldu. Yüksek lisans öğrenimini de aynı üniversitenin Mimarlık Tarihi Bölümü’nde tamamladı. Kent morfolojisinden nesne tasarımına farklı içerik ve boyutlarda projeler ürettiği ofisinde 14 yıl çalıştıktan sonra mesleğinin kültürel üretim boyutuna odaklandı. 2005-2010 yılları arasında yöneticiliğini üstlendiği Garanti Galeri’de kimisi yurtdışında gerçekleşen pek çok sergi projesinin koordinasyonunu ya da küratörlüğünü yaptı. Katkıda bulunduğu yayınlar arasında İstanbullaşmak (ed.), Mapping Istanbul (ed.), Tracing Istanbul [from the air], İstanbul para-doksa: Kent ve Mimarlık Üzerine Konuşmalar (ed.), Made in Şişhane: İstanbul, Küçük Üretim ve Tasarım Üzerine (ed.) isimli kitaplar yer alıyor. 2010 yılından bu yana çalışmalarını bağımsız olarak sürdüren Pelin Derviş’in işbirliği yaptığı kurumlar arasında SALT (Gökhan Karakuş ile birlikte Türkiye Mimarlık ve Tasarım Arşivi’nin kurulması ve geliştirilmesi, Modernin İcrası: Atatürk Kültür Merkezi 1946-1977 sergisinin eş-küratörlüğü); VitrA (VitrA Çağdaş Mimarlık Dizisi sergilerinin koordinasyonu; İstanbul Modern (MoMA ve MoMA PS1 işbirliğiyle gerçekleştirilen YAP İstanbul Modern projesinin koordinasyonu) yer alıyor. Bağımsız editör ve küratör olarak İstanbul’da yaşayan ve çalışan mimar Pelin Derviş’in özel ilgi alanları arasında Türkiye’deki modern mimarlık üretiminin belgelenmesi ve İstanbul odaklı güncel kentsel konular bulunuyor.

Ali Taptık

1983 yılında İstanbul’da doğan Ali Taptık, İTÜ Mimarlık Fakültesi mezunu. Kendini yetiştirmiş bir fotoğrafçı ve İTÜ Mimari Tasarım programında doktora öğrencisi olan Taptık, İTÜ Güzel Sanatlar Bölümü’nde fotoğraf üzerine dersler veriyor. 2011 yılında kurulan Bandrolsüz adlı kolektifin kurucu üyeleri arasında yer alıyor. İstanbul’daki ilk kişisel sergisini “Kaza ve Kader” adı altında açan Taptık, 1. İstanbul Tasarım Bienali’nde Musibet sergisinde “Giyinmek ve giydirmek üzerine: Osmanbey’e bakmak” projesiyle yer aldı. Taptık’ın son sergisi “Yüzey Fenomenleri” adını taşıyor. Taptık, genellikle şehirle insan arasındaki ilişkiye odaklanırken, kente analitik bakışları da işlerine dahil ediyor.

Alper Derinboğaz

1982 yılında Ankara’da doğan Alper Derinboğaz, İTÜ Mimarlık Fakültesi’nden 2005 yılında Onur Derecesi ile mezun oldu. Fulbright Bursu kazanarak gittiği UCLA’de yüksek lisansını tamamladı. Mimarlık ve Kentsel Tasarım çalışmalarıyla UCLA Graduate ödülünü aldı. Los Angeles ve İstanbul'da çalıştığı ofislerde ekolojik kulelerden, kamusal yerleştirmelere farklı ölçeklerde projelerde görev aldı. Yeni teknolojileri ve deneysel yaklaşımları tasarıma dahil eden projeleri hayata geçirdi ve bu kapsamda ulusal ve uluslararası yarışmalarda birçok ödül aldı. 2009 yılında mimarlık pratiği Salon2’yi kurdu. Üç uygulaması ile Arkiv Yılın Mimarlık Eserleri Seçkisi’ne giren Derinboğaz, 2011’de Arkitera Genç Mimar Özel Ödülü’nü aldı. Şu anda Salon2 ve teknoloji geliştirme ofisi We Dream’in kurucu ortağı olarak çalışmalarına devam ediyor, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde atölye yürütücülüğü yapıyor ve “Media Architecture” seminerleri veriyor. Derinboğaz, 1. İstanbul Tasarım Bienali’nin Musibet sergisine Refik Anadol ile birlikte yaptığı “Augmented Structures Project” ile katıldı.

Candaş Şişman

1985 yılında İzmir’de doğan Candaş Şişman, İzmir Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi’ni bitirdikten sonra Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Animasyon Bölümü’nden mezun oldu. Üniversite eğitiminin bir yılını Hollanda’da mültimedya tasarımı eğitimi alarak geçirdi. 2009’da arkadaşlarıyla birlikte Silo 1 oluşumunu ve 2011 yılında Deniz Kader ile birlikte NOHlab oluşumunu kurdu. 2006’dan bu yana Prix ARS Electronica Computer Animation/Film/VFX Mansiyon ödülü, Roma Viedram Video ve Ses Tasarımı Festivali en iyi ses videosu ödülünü aldı. Nemo Dijital Sanatlar Festivali ve Fiber Audiovisual network festivali gibi birçok önemli festivale katıldı. Nerdworking ile birlikte İstanbul 2010 Kültür Başkenti kapsamında Haydarpaşa Garı’nda “YEKPARE” isimli yansıtma yoluyla haritalandırma performansını ve İlhan Koman Hulda festivali kapsamında “FLUX” isimli audiovisual enstalasyonu gerçekleştirdi. Videolarında kurgusal olmayan deneysel animasyon tekniği kullanıyor. 

Metehan Özcan

1975 yılında İstanbul’da doğan Metehan Özcan, İzmir’de yaşıyor ve çalışıyor. 1993-1995 yıllarında St. Louis Üniversitesi’nde mimarlık önlisans, Bilkent Üniversitesi İç Mimarlık Bölümü’nde  lisans (2000), İstanbul Bilgi Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı Programı’nda yüksek lisans (2012) derecelerini aldı. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde  (2000), Amerikan Hastanesi Galerisi Operation Room’da  (2010) ve Galeri Elipsis’te (2013)  kişisel sergiler açtı. 2009 yılında Slag Gallery New York’ta ve 2011 yılında Galeri Nev Ankara’da karma sergilerde yer aldı. Özcan çoğunlukla modernist mekan kurgusu ve temsiliyeti üzerine işler üretiyor. İç mekân ve şehirden beslenerek fotoğrafla görsel hikâyeler kuran sanatçının işlerinin arka planında İstanbul, Ankara ve İzmir’de yaşama deneyimleri ve mülkiyet/mahremiyet kavramları yer alıyor. İşlerinin yayınlandığı mecralar arasında Le Monde Diplomatique Türkiye Edisyonu, ICON, XXI, Cornucopia dergilerinin yanı sıra, Yapı Kredi ve Can Yayınları yer alıyor.

Serkan Taycan

1978 yılında Gaziantep’te doğan Serkan Taycan, Yıldız Teknik Üniversitesi’nde mühendislik, Nordens Fotoskola’da  (İsveç)  belgesel fotoğraf eğitimi aldı. Sabancı Üniversitesi Görsel Sanatlar Yüksek lisans programında öğrenimine devam ediyor. Taycan’ın “Memleket” çalışması Galeri Elipsis’teki ilk gösteriminin ardından Selanik Fotoğraf Müzesi, Vendome Fotoğraf Festivali, Niort Fotoğraf buluşması gibi bir çok yerde sergilendi. 2010 yılında Niort’da  (Fransa) misafir sanatçı programına katıldı ve 2011 yılında “ExChange: İstanbulMarsilya” sergisi ile kitabını hazırladı. Sanatçı, 2012 yılında Türkiye’nin ilk sanat ödülü Full Art Prize’da yarı finalist seçildi. Bağımsız fotoğraf kolektifi RecCollective’ın bir üyesi olan sanatçının çalışmalarının ana teması kentsel ve kırsal mekânların değişimi, farklılaşması ve bu süreçlerin parçası olan insanlık durumlarıdır. İstanbul 2010 Kültür Başkenti kapsamında gerçekleştirilen “Komşular Arası” projesinde İstanbul ve Berlin’de gerçekleştirilen sergilerde 36 sanatçıdan biri olarak yer aldı. Sanatçının fotoğrafları, İsveç, Malmö Müzesi (Özel Hayattan Hikâyeler 2008), Rusya Ulusal Fotoğraf Merkezi, St. Petersburg  (Türkiye'den Genç Fotoğraf, 2006)  gibi uluslararası müze ve galerilerde sergilendi. Fotoğrafları The New Yorker, Wallpaper, Der Spiegel, Wall Street Journal, Le Figaro, Bidoun, Art Papers, Dagens Nyheter, Cosmopolitan gibi yayınlarda yer aldı. Taycan ayrıca, 13. İstanbul Bienali’ne “İki Deniz Arası” projesiyle katıldı.