"PERGAMON" Yunan Harfli Bir Yazı Tipi Tasarımı, Onur F. Yazıcıgil

Pergamon yazı tipi, Onur Yazıcıgil’in 13 Eylül – 6 Ekim 2022 tarihlerinde Gate 27 Ayvalık Konuk Sanatçı Programı’nda ağırlandığı sürede geliştirilmiş dijital bir yazı tipi projesidir. Bu proje Pergamon’daki zengin yazı kültürü mirasının belgelenerek günümüz dijital mecrasında yazı tipi olarak tasarlanmasını kapsar. Projenin nihai amacı yaklaşık 2200 yıl önce taş üzerine oyularak oluşturulmuş harfleri dijital ortama taşıyıp, günümüz bağlamında işlevsel bir hâl kazandırarak onlara yeni bir soluk getirmektir. Bu proje, Yunan harfli tipografik tasarımlar yapan günümüz tasarımcılarının bu harflerin kökenlerini keşfedebilecekleri ve yeni tipografik bağlamlar kurabilecekleri bir tasarım aracı olarak da düşünülebilir. Bunun yanında, arkeoloji öğrencilerine harf biçimlerini önceden çalışma imkânı vererek, saha çalışması öncesi dil eğitimlerine katkı sağlayan bir araç olarak da görülebilir. Yazıcigil’i kişisel olarak ilgilendiren noktası ise iki milenyum önceki yazı zanaatkârlarının izini sürerek onların oluşturduğu harflerin görsel serüvenlerini keşfetmek olmuştur. Bu kitapta bu projenin ana öğeleri olan anıt yazıtlarının fotoğrafları, onları baz alarak tasarlanmış bir dijital yazı tipi ve bu yazı tipi ile tasarlanmış üç boyutlu takıların görsel çıktısı sunulmuştur. Kısa açıklamalar eşliğinde projenin dijital ortama aktarılma sürecinde alınan tasarım kararları izah edilmiştir.

Küçük Asya olarak anılan Anadolu yarımadası binlerce yıl çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir kültür coğrafyasıdır. Günümüzde İzmir iline bağlı Bergama ilçesinde bulunan Pergamon, Eski Yunan kent-devletleri (polis) arasında kültürel olarak zengin ve önemli bir Helenistik başkent ve Roma Dönemi metropolis kentidir. Yirmi dört harften oluşan Yunan alfabesi çeşitli coğrafyalarda farklı eski Yunan kent-devletleri tarafından bazı harf biçimlerinde kendine has farklılaşmalarla uygulanmıştır. Pergamon’da da yöneticileri onurlandırmak amacıyla taş üzerine oyularak oluşturulmuş eşsiz “onurlandırma yazıtları” (tituli honorarii) bulunur. Bu kitap Pergamon’daki zengin yazı kültürü mirasının belgelenerek günümüz dijital mecrasında Yunan harfli bir yazı tipi olarak canlandırılması sürecinin hikayesini anlatır.