Doktora Tez Savunması: Marloes Cornelissen
Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Doktora tez savunmasına davetlisiniz.
Doktora adayı: Marloes Cornelissen (Tarih)
Doktora tez savunma jürisi:
- Tülay Artan (Doktora tez danışmanı)
- Hülya Canbakal
- Hülya Adak
- Hans Theunissen (Leiden University)
- Suraiya Faroqhi (Bilgi Üniversitesi)
Tez Başlığı: ELÇİ JACOBUS COLYER’İN DÜNYASI: 18. YÜZYILIN İLK YARISINDA İSTANBUL’DAKİ HOLLANDA TAİFESİNİN MATERYAL KÜLTÜRÜ
Tarih & Saat: 18 Aralık 2015 & 09:00
Yer: Karaköy Minerva Han
Anahtar Kelimeler: Materyal kültür ve tüketim – Hollanda taifesi – tereke – on sekizinci yüzyıl Osmanlı İstanbul’u - eşyaların yeniden kullanılması
Özet: Bu doktora tezi, İstanbul’da yaşayan Hollanda taifesinin 1700 ve 1750 seneleri arasındaki materyal kültürü hakkındadır. Hollanda elçisi Jacobus Colyer (ö. 1725) üzerinden birbiriyle ilişkili olan bu taife, Osmanlı topraklarında yaşamakta olan diplomatlar, tüccarlar ve Hollanda himayesinde bulunan diğer bireylerden oluşan bir topluluktu. Bu sebeple, bu tezin alanı Osmanlı ve Hollanda tarihleri ile Materyal Kültür ve Tüketim Çalışmalarını ilgilendirmekte ve kapsamaktadır. Tezin ana amacı, öldükleri ya da Osmanlı başkentini terk ettikleri zaman geride bıraktıkları kişisel eşyalarının analiziyle onların materyal ‘dünyalarını’ yeniden kurmaktır. Bu tez esas olarak, İtalyanca, Fransızca, Almanca ve Hollandaca gibi çeşitli dillerde tutulmuş ve Osmanlıca terimlerin de sıklıkla nüfuz ettiği Hollanda taifesine ait terekelere, vasiyetlere ve müzayede kayıtlarına dayanarak hazırlanmıştır. Sözkonusu topluluk çoğunlukla etnik ya da kültürel olarak Hollandalı olmaktan uzaktı ve topluluğun çoğu birkaç nesildir Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşamış ailelerden gelen kişilerden oluşuyordu. Bu kişilerin Hollanda himayesinde olmasının sebebi çoğu durumda ya ortak dini inançları ya Hollanda sefareti için çalışıyor olmaları ya da Hollandalılara tanınan ticari ve hukuki imtiyazlardan faydalanmak istemeleriydi. Hollanda taifesi yalnızca diğer Avrupalılarla değil aynı zamanda Osmanlı tüccarları, simsarları ve seçkinleriyle de yakın ilişki içindeydi. Avrupa, Osmanlı ve Uzak Doğu’ya ait farklı tüketim kültürlerini aynı pota içinde eriterek kendilerine has kültürel bir ortam oluşturdular. Ayrıca, materyal kültür ve tüketime yönelik çalışmaların çoğunluğunun arz ve talep üzerine odaklanmasına ragmen bu tez, şimdiye kadar az çalışılmış olan eşyaların yeniden kullanılması konusunun on sekizinci yüzyıl İstanbul’u için onlar kadar önemli olduğunu göstermektedir.